Wielki Post w Hiszpanii
W Hiszpanii Wielki Post nazywa się Cuaresma (czytaj⁚ kłaresma). Jeśli zapytasz Hiszpana, kiedy zaczyna się ten okres, nie będzie wiedział, że Środą Popielcową. Będzie jednak wiedział, że 40 dni przed Wielkanocą. Podczas Wielkiego Tygodnia (Semana Santa) obchodzi się najważniejsze święto chrześcijańskie ー Zmartwychwstanie Chrystusa. W Hiszpanii Wielkanoc nazywa się Pascua (czytaj⁚ paskła).
Co robią Hiszpanie podczas Wielkiego Postu?
W Hiszpanii Wielki Post, czyli Cuaresma (czytaj⁚ kłaresma), nie jest tak restrykcyjny jak w innych krajach. Jeśli zapytasz Hiszpana, co robią podczas tego okresu, zapewne usłyszysz⁚ „Nic”. Nie ma masowych spowiedzi, bo według Hiszpana nie będzie się spowiadać księdzu, skoro już się wyspowiadał żonie. Post w piątek? Oczywiście, że nie! W piątki wspomina się o tym, jak to dziadkowie i babcie wstrzymywali się od posiłków mięsnych. Na pytanie, dlaczego nie kultywują tej tradycji, najczęściej słyszę⁚ „To było kiedyś. Teraz są inne czasy”.
W Hiszpanii w tym okresie możecie natknąć się w wielu miasteczkach na przedstawienia na świeżym powietrzu zwane Pasión de Cristo. Aktorami są mieszkańcy danej miejscowości, którzy odtwarzają życie Jezusa od momentu ostatniej wieczerzy aż po zmartwychwstanie. W niektórych miejscowościach wejściówki na przedstawienie są płatne i odbywają się co tydzień aż do Wielkanocy. Ja jeszcze nie byłam na takim przedstawieniu, ale słyszałam dużo pozytywnych opinii o Pasión de Cristo w bliskiej miejscowości zwanej Ulldecona.
Nie mniej jednak trzeba przyznać, że jeśli chodzi o obchody Wielkiego Tygodnia (Semana Santa), to nikt tak hucznie, z taką pasją i przejęciem nie świętuje na całym świecie! Jeśli będziecie mieli okazję przyjechać do Hiszpanii na Wielkanoc, koniecznie wybierzcie się do Andaluzji.
Semana Santa ー Wielki Tydzień
Semana Santa, czyli Wielki Tydzień, to w Hiszpanii czas szczególny, pełen religijnych obrzędów i tradycji. W tym tygodniu, poprzedzającym Niedzielę Wielkanocną, Hiszpanie upamiętniają ostatnie dni Chrystusa i przygotowują się do największego święta chrześcijan ー Zmartwychwstania Pańskiego. W Andaluzji, a zwłaszcza w Sewilli, obchody Semana Santa osiągają swój szczyt.
Podczas Semana Santa w Hiszpanii odbywają się procesje, które można zobaczyć niemalże w każdym mieście i wiosce. W większości krajów obchody Wielkiego Tygodnia skupiają się na wydarzeniach prowadzących do śmierci Jezusa (Jesús lub Jesucristo), często z dużymi procesjami. Wielkanoc natomiast zarezerwowana jest na spotkania rodzinne i/lub karnawałowe uroczystości. W Hiszpanii wszystko jest inne!
W Hiszpanii Semana Santa to najstarsze i najważniejsze święto chrześcijan. To tydzień, który rozpoczyna się wraz z Niedzielą Palmową (Domingo de Ramos) i kończy Niedzielą Zmartwychwstania Pańskiego. Oznacza to, że nie posiada stałego terminu, a dni, w które przypada, zmieniają się z roku na rok.
Niedziela Palmowa ー Domingo de Ramos
Niedziela Palmowa, czyli Domingo de Ramos, to jeden z najbardziej ulubionych dni przez dzieci w Hiszpanii. Po pierwsze, przez palmy, a po drugie, przez procesję. Zacznijmy jednak od palm. Hiszpańska palma wykonana jest z liści palmowych dosłownie. Nie ma zbyt wielkiego wyboru, jeśli chodzi o kolorystykę, bo w kwiaciarniach można tylko zakupić je w kolorze naturalnym, różowym i niebieskim. Niektóre palmy wyposażone są w pseudo różaniec z cukierków (wersja dla dzieci). Dorośli z reguły nie kupują dla siebie palm.
To co się święci oprócz palm? Przed procesją przy kościołach można znaleźć gałązki oliwne i laurowe, które każdy może sobie wziąć do poświęcenia. Najchętniej Hiszpanie zabierają ze sobą liście laurowe, bo przecież można wykorzystać je do rosołu czy jakiegoś sosu. Jeśli chcecie upolować gałązkę laurową, koniecznie musicie przybyć pod kościół conajmniej pół godziny przed procesją.
Procesja z reguły zaczyna się między godziną 11 i 12 w południe. Obowiązkowo rozpoczyna ją orkiestra, a za nią idzie Jezus prowadząc osiołka. W niektórych miejscowościach niesie się tylko figurę Jezusa. Teraz już wiecie, dlaczego dzieci w Hiszpanii tak bardzo lubią Niedzielę Palmową. Podczas procesji dzieci śpiewają wraz z księdzem wesołe pieśni na cześć Jezusa. Następnie ksiądz święci palmy, i wszyscy rozchodzą się do barów i restauracji na aperitiv przed obiadem. Obiad też najlepiej zjeść w restauracji.
Procesje Semana Santa
Procesje Semana Santa to prawdziwe widowisko! W Hiszpanii, zwłaszcza w Andaluzji, są one niezwykle widowiskowe i pełne emocji. Największe procesje przez cały Wielki Tydzień odbywają się właśnie w Andaluzji. Wszystko odbywa się bardzo uroczyście. W pozostałych regionach procesje zaczynają się w Wielki Czwartek i Wielki Piątek. Wprawdzie procesje wyglądają pięknie na żywo i w telewizji, ale musicie wiedzieć, że zanim costaleros wyjdą w procesji przez kilka tygodni, a nawet miesięcy, ćwiczą podnoszenie figury.
Jeśli zaobserwujecie procesję, zobaczycie jedną osobę, która uderza w dzwon przyczepiony do konstrukcji paso. Za każdym udeżeniem w dzwon, costaleros wiedzą, czy mają się zatrzymać, czy podnieść figurę. Llamadero (czytaj jamadero) nazywa się osobę dyrygującą daną procesją paso. Zauważcie też, że llamadero swoimi okrzykami daje instrukcje costaleros.
Od czasu do czasu procesja zatrzymuje się podczas tzw. saetas, są to modlitwy w postaci śpiewanej. Podczas procesji przez ulice miast, ludzie z okien wyrzucają płatki róż ku figurom. Niektóre osoby, które mieszkają w wąskich uliczkach, przez które przechodzi procesja, zamiast sypać płatki róż, to je zbierają z zadaszenia figury. Niby ma im to przynieść błogosławieństwo, a dla costaleros to będzie kilka gramów mniej do niesienia.
Cofradías ⸺ Bractwa
Kiedyś pewien mój znajomy zapytał mnie⁚ „A to, co się w Hiszpanii przebierają za Ku Klux Klan, to co to jest?”. No właśnie. Nie żaden Ku Klux Klan, ale cofradías (czytaj⁚ kofradijas). Cofradías to grupy religijne, zwane potocznie bractwami, które co roku podczas Wielkiego Tygodnia (Semana Santa) wychodzą z figurami Matki Boskiej, Jezusa czy figur związanych z Drogą Krzyżową. Figury te w Hiszpanii nazywa się peaña lub paso de semana santa i pokazują sceny pasyjne. Dodatkowo podczas procesji na ulice wychodzą także grupy niosące figury świętych związane z lokalnymi tradycjami. W Vinaros na przykład podczas procesji można podziwiać figurę św. Piotra, patrona marynarzy.
Cofradías, czyli bractwa, działają na zasadzie stowarzyszenia. Mój Angel też należał kiedyś do Bractwa Weroniki ocierającej twarz Jezusa. Gdzieś w głębi szafy teściowej schowany jest też jego strój. Członkowie takiej grupy nazywani są Nazarenos (Nazarejczykami). Część z nich niesie podczas procesji świece, a część z nich na swoich ramionach niesie figurę świętą. Każda figura jest niesiona na specjalnym stelarzu z zadaszeniem lub bez, zwanym tronem. Trony zrobione są ze srebra i złota. Piękne szaty dla Matki Boskiej robione są ręcznie i wyglądają na prawdziwe dzieła sztuki. No i oczywiście mnóstwo kwiatów.
Nazarenos ー Nazarejczycy
Nazarenos, czyli Nazarejczycy, to członkowie cofradías, czyli bractw, które biorą udział w procesjach Semana Santa. Są to osoby, które z wielkim zaangażowaniem i oddaniem uczestniczą w tych religijnych obrzędach. Ich strój jest charakterystyczny i pełen symboliki. Nazarenos ubrani są w długie, czarne szaty, które symbolizują pokutę i żałobę. Na głowach noszą charakterystyczne kaptury, które zakrywają im twarze. Kaptury te symbolizują anonimowość i równość wszystkich przed Bogiem.
Część Nazarenos niesie podczas procesji świece, które symbolizują światło Chrystusa. Inni niosą na swoich ramionach figury święte, które są umieszczone na specjalnych stelarzach zwanych tronami. Trony te są często bogato zdobione, a ich waga może dochodzić do kilku ton. Niesienie tronu to wielkie wyróżnienie, ale i wielki obowiązek. Osoby, które będą nieść tron, zawsze mają jakąś intencję, którą chcą powierzyć Bogu. Niektórzy nawet idą przez całą procesję boso!
Procesja przez miasto trwa wiele godzin. Jako ciekawostkę dodam, że w Sewilli najdłuższa procesja o długości 5,5 km trwa 14 godzin! Wcale się nie dziwię, że później costaleros mają posiniaczone i pokrwawione ramiona i stopy. To jest dopiero prawdziwa pokuta! I na dodatek woluntarna! Co roku procesje w Hiszpanii przyciągają setki tysięcy turystów z całego świata.
Pasos de la Semana Santa
Pasos de la Semana Santa to figury przedstawiające sceny z Męki Pańskiej, które są noszone podczas procesji Semana Santa. Są to prawdziwe dzieła sztuki, często wykonane z drewna, srebra i złota, ozdobione bogato rzeźbionymi detalami i ubraniami. Każde paso przedstawia inną scenę z życia Jezusa, od Ostatniej Wieczerzy po ukrzyżowanie.
Najpiękniejsze pasos i te, które wzbudzają najwięcej emocji i wzruszenia, to figury przedstawiające postaci Chrystusa i Matki Boskiej. Najbardziej wzruszający dla mnie jest moment, kiedy obie figury spotykają się naprzeciw siebie i kłaniają się sobie na pożegnanie przed ukrzyżowaniem Jezusa Chrystusa.
Pasos są noszone na specjalnych stelarzach zwanych tronami, które są ozdobione bogato rzeźbionymi detalami i często pokryte złotem. Trony te są niezwykle ciężkie, a ich waga może dochodzić do kilku ton. Niesienie tronu to zadanie dla wielu osób, które nazywane są costaleros. Costaleros są specjalnie szkoleni, aby móc bezpiecznie i sprawnie nosić tron. Jest to wielkie wyróżnienie, ale i wielki obowiązek.
Costaleros
Costaleros to osoby, które niosą na swoich barkach pasos de la Semana Santa, czyli figury przedstawiające sceny z Męki Pańskiej, podczas procesji Semana Santa. To prawdziwi bohaterowie tych uroczystości, którzy z wielkim wysiłkiem i poświęceniem niosą na swoich barkach ciężkie trony, często ważące nawet 5000 kg!
Zapewne zadajecie sobie pytanie, ile ważą takie trony, na których ustawione są figury? Jeśli weźmiemy pod uwagę te z Andaluzji, to ich średnia waga waha się między 1500 i 2000 kg, a najcięższe mają nawet 5000 kg!!! Jedną figurę niesie nawet ponad 60 osób, tzw. costaleros (czytaj kostaleros). Wyobraźcie sobie, że w Andaluzji co roku jest tak dużo chętnych do niesienia pasos de la semana santa, że powstały listy oczekujących. Jest to wielkie wyróżnienie, ale i wielki obowiązek.
Osoby, które będą nieść pasos, zawsze mają jakąś intencję, którą chcą powierzyć Bogu. Niektórzy nawet idą przez całą procesję boso! Procesja przez miasto trwa wiele godzin. Jako ciekawostkę dodam, że w Sewilli najdłuższa procesja o długości 5,5 km trwa 14 godzin!! Wcale się nie dziwię, że później costaleros mają posiniaczone i pokrwawione ramiona i stopy. To jest dopiero prawdziwa pokuta! I na dodatek woluntarna! Co roku procesje w Hiszpanii przyciągają setki tysięcy turystów z całego świata.
Saetas
Saetas to tradycyjne pieśni religijne wykonywane podczas procesji Semana Santa. Są to krótkie, wzruszające melodie, które wyrażają ból i cierpienie Chrystusa. Saetas śpiewane są przez osoby stojące na balkonach lub z okien, a ich głos rozbrzmiewa nad ulicami miasta, dodając procesji jeszcze większej powagi i dramatyzmu.
Saetas są często improwizowane, a ich treść odzwierciedla osobiste emocje śpiewającego. W saetas często pojawiają się odwołania do biblijnych scen, a także do osobistych doświadczeń śpiewającego. Saetas są wykonywane w sposób bardzo ekspresyjny, a śpiewający często używają swoich rąk do podkreślenia emocji.
Saetas są niezwykle ważnym elementem procesji Semana Santa, dodając im głębokiego religijnego wymiaru. Są to pieśni, które poruszają serca wiernych i przypominają o cierpieniu Chrystusa. W saetas odnajdujemy połączenie tradycji, wiary i emocji, które czynią procesje Semana Santa tak niezwykłymi.
Wielkanoc w Hiszpanii ー Pascua
Wielkanoc w Hiszpanii, czyli Pascua (czytaj⁚ paskła), to czas radości i rodzinnych spotkań. Po tygodniu pełnym religijnych obrzędów i procesji Semana Santa, Hiszpanie świętują Zmartwychwstanie Chrystusa w radosnej atmosferze. Święta wielkanocne (Pascua) to jedyny okres w roku, kiedy możesz zobaczyć, jak bardzo religijni są Hiszpanie. Wprawdzie nie uświadczysz tłumów Hiszpanów na coniedzielnej mszy świętej, ale jak trzeba nieść figurkę Matki Boskiej czy jakiegoś świętego, to są pierwsi.
Hiszpanie obchodzą Pascua bardzo hucznie i z wielkim zaangażowaniem. W tym czasie rodziny spotykają się, aby wspólnie świętować, a na stołach pojawiają się tradycyjne potrawy wielkanocne. W każdym regionie są inne dania tradycyjne, ale największą wagę przykłada się do słodyczy. My mamy babkę wielkanocną, a Hiszpanie mają Mona de Pascua. Jest to taki biszkopt przybierający różne formy i dekoracje. Najbardziej popularna jest Mona zawierająca jajko na twardo. Oczywiście nie może też zabraknąć torrijas (czytaj torrihas), czyli kromek chleba maczanych w mleku i jajku, smażonych na głębokim tłuszczu i obtoczonych w cukrze z cynamonem. W Andaluzji natkniecie się też na pestiños, ciasteczka smażone na głębokim tłuszczu i oblane dużą ilością miodu. Obowiązkowe też są kury z jajkami i króliki, a wszystko to zrobione z czekolady;
Hiszpanów obchodzących Wielkanoc można podzielić na dwie grupy⁚ tych, którzy jedzą niedzielny wielkanocny obiad w gronie rodziny (jeśli można w restauracji, tym lepiej), i na tych, którzy chcą wykorzystać długi weekend na krótki wypad (z reguły zagraniczny). Co raz więcej Hiszpanów w okresie Wielkiej Nocy udaje się do Polski, aby poznać inne tradycje. Głównie chcą zobaczyć kolejki do spowiedzi (bo to dla nich atrakcja i szok) i oczywiście ciekawi ich tradycja święcenia pokarmów. Muszę jednak dodać, że w Hiszpanii obchodzi się Wielkanoc bardzo hucznie.
Tradycyjne potrawy wielkanocne
W Hiszpanii, podobnie jak w Polsce, na stołach podczas Wielkanocy pojawiają się tradycyjne potrawy. Jednakże, hiszpańskie dania wielkanocne różnią się od tych, które znamy z Polski. W każdym regionie Hiszpanii są inne dania tradycyjne, ale największą wagę przykłada się do słodyczy. My mamy babkę wielkanocną, a Hiszpanie mają Mona de Pascua. Jest to taki biszkopt przybierający różne formy i dekoracje. Najbardziej popularna jest Mona zawierająca jajko na twardo.
Oprócz Mony de Pascua, na hiszpańskich stołach wielkanocnych pojawiają się też inne słodkości, takie jak torrijas (czytaj torrihas), czyli kromek chleba maczanych w mleku i jajku, smażonych na głębokim tłuszczu i obtoczonych w cukrze z cynamonem. W Andaluzji natkniecie się też na pestiños, ciasteczka smażone na głębokim tłuszczu i oblane dużą ilością miodu. Obowiązkowe też są kury z jajkami i króliki, a wszystko to zrobione z czekolady.
W Hiszpanii podczas Wielkanocy nie brakuje też potraw wytrawnych. Popularne są dania z jagnięciny, a także różne rodzaje owoców morza. W niektórych regionach Hiszpanii podczas Wielkanocy odbywają się też specjalne targi kulinarne, gdzie można spróbować tradycyjnych dań wielkanocnych.
Mona de Pascua
Mona de Pascua to tradycyjny hiszpański wypiek, który jest nieodłącznym elementem obchodów Wielkanocy. Jest to rodzaj biszkoptu, który przybiera różne formy i dekoracje. Najbardziej popularna jest Mona zawierająca jajko na twardo. Jajko symbolizuje życie i odrodzenie, a jego obecność w Monie ma przynieść szczęście i pomyślność.
Mona de Pascua jest zazwyczaj wypiekana w kształcie koła lub owalu, a jej powierzchnia jest ozdobiona cukrem pudrem, lukrem, migdałami, orzechami lub innymi słodkimi dodatkami. Mona może być również ozdobiona figurkami z czekolady, np. królikami, kurami lub jajkami.
W Hiszpanii Mona de Pascua jest tradycyjnie podawana w niedzielę wielkanocną. Jest to słodki przysmak, który cieszy się popularnością wśród dzieci i dorosłych. W niektórych regionach Hiszpanii Mona jest również podarunkiem, który dzieci otrzymują od swoich rodziców lub chrzestnych.
Artykuł jest bardzo ciekawy i dobrze napisany. Podoba mi się, że autorka skupia się na specyficznych dla Hiszpanii aspektach Wielkiego Postu i Wielkanocy. Zwłaszcza opis Pasión de Cristo jest intrygujący, mam nadzieję, że uda mi się kiedyś zobaczyć takie przedstawienie. Jednakże, brakuje mi w tekście informacji o tym, jakie potrawy są tradycyjnie spożywane w Hiszpanii podczas Wielkiego Postu. Byłoby miło poznać również jakieś ciekawe przepisy.
Artykuł jest bardzo ciekawy i dobrze napisany. Podoba mi się, że autorka skupia się na specyficznych dla Hiszpanii aspektach Wielkiego Postu i Wielkanocy. Zwłaszcza opis Pasión de Cristo jest intrygujący, mam nadzieję, że uda mi się kiedyś zobaczyć takie przedstawienie. Jednakże, brakuje mi w tekście informacji o tym, jakie potrawy są tradycyjnie spożywane w Hiszpanii podczas Wielkiego Postu. Byłoby miło poznać również jakieś ciekawe przepisy.
Jako Hiszpan, muszę przyznać, że autorka trafnie uchwyciła specyfikę obchodów Wielkiego Tygodnia w naszym kraju. Rzeczywiście, Semana Santa jest tu niezwykle ważnym wydarzeniem, pełnym emocji i tradycji. W tekście brakuje jednak informacji o procesjach, które są nieodłącznym elementem tego okresu. Wiele miast organizuje przepiękne procesje z figurą Chrystusa i Matki Boskiej, które przyciągają tłumy turystów. Byłoby warto dodać kilka zdań o tej tradycji.
Przeczytałam artykuł z dużym zainteresowaniem. Autorka w sposób przystępny i obrazowy przedstawiła specyfikę obchodów Wielkiego Postu i Wielkanocy w Hiszpanii. Szczególnie podoba mi się opis różnic w podejściu do tradycji postu w porównaniu do innych krajów. Jednakże, brakuje mi w tekście informacji o tym, jakie są najpopularniejsze potrawy spożywane w Hiszpanii podczas Wielkanocy. Byłoby miło poznać również jakieś tradycyjne przepisy na potrawy wielkanocne.
Artykuł jest bardzo interesujący i dobrze napisany. Autorka w sposób przystępny i obrazowy przedstawiła specyfikę obchodów Wielkiego Postu i Wielkanocy w Hiszpanii. Szczególnie podoba mi się opis Pasión de Cristo. Jednakże, brakuje mi w tekście informacji o tym, jakie są najpopularniejsze potrawy spożywane w Hiszpanii podczas Wielkanocy. Byłoby miło poznać również jakieś tradycyjne przepisy na potrawy wielkanocne.