YouTube player

Wprowadzenie

Pochmurność to temat, który zawsze mnie fascynował․ Jako osoba, która uwielbia obserwować niebo, zawsze zastanawiałam się, co tak naprawdę kryje się za pojęciem “pochmurne niebo”․ W końcu postanowiłam zgłębić tę kwestię i dowiedzieć się, jak meteorolodzy definiują to zjawisko․

Moje doświadczenie

Moje osobiste doświadczenie z pochmurnym niebem jest dość bogate․ Jako dziecko mieszkałam w małym miasteczku, gdzie często padał deszcz, a niebo było zasnute chmurami․ Pamiętam, jak w takie dni spędzałam czas w domu, czytając książki i bawiąc się z siostrą․ Wtedy pochmurne niebo kojarzyło mi się z przytulnością i spokojem․ Ale z czasem, kiedy zaczęłam podróżować i poznawać różne miejsca, odkryłam, że pochmurność może mieć różne oblicza․

W górach, podczas wędrówki, pochmurne niebo potrafiło stworzyć niesamowity klimat tajemniczości․ Cienie rzucane przez chmury na szlaki, a nawet na moje własne ciało, dodawały całemu otoczeniu dramatyzmu․ Pamiętam, jak podczas jednej z wypraw w Tatry, spotkałam grupę turystów, którzy byli przerażeni gwałtownym załamaniem pogody․ Wtedy zdałam sobie sprawę, że pochmurne niebo może być nie tylko piękne, ale też niebezpieczne․

Z kolei podczas pobytu nad morzem, pochmurne niebo często towarzyszyło mi podczas spacerów po plaży․ Szelest fal, szum wiatru i szare niebo tworzyły melancholijny, ale i zarazem uspokajający klimat․ Wtedy pochmurność kojarzyła mi się z refleksją i spokojem․

Moje doświadczenie z pochmurnym niebem nauczyło mnie, że to zjawisko jest nieprzewidywalne i potrafi zaskoczyć․ Ale jednocześnie pokazało mi, że pochmurność może być piękna, tajemnicza i uspokajająca․

Definicja pochmurnego nieba

Zawsze zastanawiałam się, jak meteorolodzy definiują “pochmurne niebo”․ Przecież każdy z nas ma swoje własne wyobrażenie o tym, co oznacza “zachmurzenie”․ Czy dla jednego “pochmurno” to tylko kilka chmur na niebie, a dla innego już “całkowite zachmurzenie”?​ Postanowiłam zgłębić tę kwestię i dowiedzieć się, jak specjaliści od pogody podchodzą do tego tematu․

Okazało się, że definicja “pochmurnego nieba” w meteorologii jest dość precyzyjna․ Meteorolodzy używają skali zachmurzenia, która określa stopień pokrycia nieba chmurami․ Skala ta dzieli się na osiem stopni, od 0 do 8, gdzie 0 oznacza całkowite bezchmurne niebo, a 8 oznacza całkowite zachmurzenie․

W praktyce, “pochmurne niebo” oznacza, że skala zachmurzenia wynosi co najmniej 5 lub 6․ Oznacza to, że niebo jest pokryte chmurami w co najmniej połowie, a często nawet w większości․

Zatem, kiedy słyszę prognozę pogody, w której pojawia się określenie “pochmurne niebo”, wiem, że mogę spodziewać się nieba pokrytego chmurami w znacznym stopniu․ I choć “pochmurne niebo” może kojarzyć się z szarością i nudą, to dla mnie jest to po prostu jeden z wielu odcieni naszej pięknej planety․

Rodzaje chmur

Poznanie definicji “pochmurnego nieba” w meteorologii zainspirowało mnie do dalszych poszukiwań․ Zaczęłam zastanawiać się, jakie rodzaje chmur tworzą to “pochmurne niebo”․ W końcu, nie wszystkie chmury są takie same․

Odkryłam, że meteorolodzy klasyfikują chmury według ich kształtu, wysokości i sposobu powstawania․ Jednym z najpopularniejszych systemów klasyfikacji jest system stworzony przez Luke’a Howarda, brytyjskiego meteorologa z XIX wieku․ Howard wyróżnił trzy podstawowe rodzaje chmur⁚ cumulus (chmury kłębiaste), stratus (chmury warstwowe) i cirrus (chmury pierzaste)․

Chmury kłębiaste (cumulus) są zazwyczaj białe, puszyste i przypominają kształtem watę cukrową․ Tworzą się w wyniku unoszenia się ciepłego i wilgotnego powietrza․ Chmury warstwowe (stratus) są płaskie, szare i rozciągają się na dużym obszarze․ Tworzą się w wyniku ochładzania się wilgotnego powietrza․ Chmury pierzaste (cirrus) są cienkie, włókniste i przypominają kształtem pióra․ Tworzą się w wyniku ochładzania się pary wodnej w górnych warstwach atmosfery․

Oprócz tych trzech podstawowych rodzajów, istnieją też inne rodzaje chmur, takie jak chmury burzowe (cumulonimbus), chmury deszczowe (nimbostratus) czy chmury soczewkowe (lenticularis)․ Każdy z tych rodzajów chmur ma swoje unikalne cechy i wpływa na pogodę w różny sposób․

Warunki meteorologiczne wpływające na zachmurzenie

Zrozumienie, jak powstają chmury, pomogło mi w lepszym zrozumieniu, co wpływa na zachmurzenie․ Okazało się, że to nie tylko kaprysy natury, ale też szereg czynników meteorologicznych, które wpływają na to, czy na niebie pojawią się chmury, a jeśli tak, to jakie․

Jednym z najważniejszych czynników jest temperatura powietrza․ Ciepłe powietrze unosi się do góry, a w miarę jak się unosi, ochładza․ W pewnym momencie para wodna w powietrzu skrapla się, tworząc chmury․ Im cieplejsze powietrze, tym większe prawdopodobieństwo powstania chmur․

Kolejnym ważnym czynnikiem jest wilgotność powietrza․ Im bardziej wilgotne powietrze, tym więcej pary wodnej jest w nim zawarte, a tym samym większe prawdopodobieństwo powstania chmur․

Również wiatr odgrywa ważną rolę w tworzeniu się chmur․ Wiatr może przenosić ciepłe i wilgotne powietrze, tworząc warunki sprzyjające powstawaniu chmur․

Natomiast topografia terenu, czyli ukształtowanie powierzchni Ziemi, również może wpływać na zachmurzenie․ Na przykład, góry mogą działać jak bariera dla przepływu powietrza, co może prowadzić do tworzenia się chmur w ich pobliżu․

Zrozumienie tych czynników pozwoliło mi lepiej zrozumieć, dlaczego w niektórych miejscach i w niektórych okresach roku jest bardziej pochmurno niż w innych․

Jak ocenić stopień zachmurzenia?​

Poznanie definicji “pochmurnego nieba” i czynników wpływających na jego powstanie, sprawiło, że zaczęłam zastanawiać się, jak sami możemy ocenić stopień zachmurzenia․ Przecież nie zawsze mamy pod ręką profesjonalne narzędzia meteorologiczne․

Okazało się, że ocenę stopnia zachmurzenia można przeprowadzić w sposób dość prosty, opierając się na własnej obserwacji nieba․ Możemy wykorzystać metodę wizualną, która polega na podzieleniu nieba na osiem części i ocenie, ile z nich jest pokrytych chmurami․

Jeśli niebo jest całkowicie bezchmurne, to skala zachmurzenia wynosi 0․ Jeśli niebo jest pokryte chmurami w jednej ósmej części, to skala zachmurzenia wynosi 1․ Jeśli niebo jest pokryte chmurami w dwóch ósmych częściach, to skala zachmurzenia wynosi 2, i tak dalej․

Oczywiście, taka ocena jest subiektywna i zależy od naszego indywidualnego postrzegania․ Jednak z czasem, z doświadczeniem, możemy lepiej ocenić stopień zachmurzenia․

W przypadku bardziej precyzyjnej oceny, możemy skorzystać z aplikacji meteorologicznych, które wykorzystują dane z satelitów i stacji naziemnych․ Te aplikacje dokładnie określają stopień zachmurzenia i rodzaj chmur․

Zrozumienie, jak ocenić stopień zachmurzenia, pozwoliło mi lepiej rozumieć prognozy pogody i lepiej przygotować się na zmiany w pogodzie․

Przydatne narzędzia do oceny zachmurzenia

W dzisiejszych czasach, dostęp do informacji o pogodzie jest łatwiejszy niż kiedykolwiek․ Istnieje mnóstwo narzędzi, które pomagają w ocenie stopnia zachmurzenia․

Jednym z najprostszych narzędzi jest aplikacja pogodowa na telefonie․ Większość aplikacji pokazuje aktualne zdjęcia satelitarne, które prezentują obraz chmurny w danym momencie․ Dzięki temu, możemy zobaczyć, czy niebo jest zachmurzone, a jeśli tak, to w jakim stopniu․

Istnieją również specjalne aplikacje meteorologiczne, które oferują bardziej zaawansowane funkcje․ Na przykład, aplikacja “Meteoblue” pozwala na wyświetlenie prognozy zachmurzenia na następne dni i godziny․

Oprócz aplikacji, możemy skorzystać również z stron internetowych z prognozami pogody, takich jak “IMGW” czy “Weather Underground”․ Te strony prezentują dane o zachmurzeniu w różnych formatach, w tym w postaci map satelitarnych i animacji․

Z tych wszystkich narzędzi korzystałam w swoich podróżach i wycieczkach․ Dzięki nim mogłam lepiej przygotować się na zmiany w pogodzie i uniknąć niespodzianek․

Pochmurno, a pogoda

Pochmurność to nie tylko estetyczny element krajobrazu, ale też ważny czynnik wpływający na pogodę․ Zauważyłam, że pochmurne niebo często wiąże się z opadami deszczu lub śniegu․ To dlatego, że chmury są zbudowane z kropelek wody lub kryształków lodu, które w odpowiednich warunkach mogą spadać na ziemię w postaci opadów․

Pamiętam, jak podczas jednej z podróży do Szkocji, spotkałam się z nieprzerwaną pochmurną pogodą․ Niebo było zasnute ciemnymi chmurami, a deszcz padał niemal bez ustanku․ Wtedy zrozumiałam, że pochmurne niebo może być synonimem wilgotnej i chłodnej pogody․

Ale nie zawsze pochmurne niebo musi się wiązać z deszczem․ Czasem chmury są tak wysoko i tak cienkie, że nie spadają z nich opady․ W takich sytuacjach pochmurne niebo może być po prostu oznaką chłodniejszej temperatury i większej wilgotności․

Z doświadczenia wiem, że pochmurne niebo może również wpływać na intensywność światła słonecznego․ W pochmurne dni światło jest rozproszone, co daje efekt miękkiego i rozproszonego oświetlenia․

Zatem, pochmurne niebo to nie tylko estetyczny element krajobrazu, ale też ważny czynnik wpływający na temperaturę, wilgotność i opady․

Pochmurno, a samopoczucie

Pochmurność nie tylko wpływa na pogodę, ale też może mieć wpływ na nasze samopoczucie․ Zauważyłam, że w pochmurne dni często czuję się bardziej zmęczona i senna․ Brak słońca może wpływać na produkcję hormonu szczęścia, serotoniny, co może prowadzić do obniżonego nastroju i braku energii․

Pamiętam, jak podczas jednej z zimowych wycieczek do Sztokholmu, przez cały tydzień było pochmurno․ Brak słońca wpływał na moje samopoczucie i czulam się bardzo zmęczona․ Dopiero po powrocie do domu, gdzie świeciło słońce, odzyskałam energię i dobry nastrój․

Oczywiście, nie wszyscy reagują na pochmurność w ten sam sposób․ Niektórzy lubią pochmurne dni i kojarzą je z relaksem i spokojem․ Ale dla mnie pochmurne dni są często synonimem zmęczenia i obniżonego nastroju․

W takich sytuacjach staram się znajdować sposoby na poprawę samopoczucia․ Na przykład, wychodzę na spacer, robię coś miłego dla siebie, albo spędzam czas z bliskimi․

Z doświadczenia wiem, że pochmurność może wpływać na nasze samopoczucie, ale nie musi być to negatywne doświadczenie․ Ważne jest, żeby znajdować sposoby na radzenie sobie z pochmurnymi dniami i dbac o swoje zdrowie psychiczne․

Pochmurno, a fotografia

Jako zapalony fotograf, zawsze byłam ciekawa, jak pochmurne niebo wpływa na zdjęcia․ Okazało się, że pochmurne niebo może być prawdziwym skarbem dla fotografa․

W pochmurne dni światło jest rozproszone, co daje efekt miękkiego i rozproszonego oświetlenia․ Dzięki temu, fotografie wyglądają naturalnie, bez ostrych cieni i przesłon․

Pamiętam, jak podczas wycieczki do Paryża, po deszczu zjawiliśmy się na placu Concord․ Niebo było szare i zachmurzone, ale światło było tak piękne i miękkie, że zrobiłam niesamowite zdjęcia Łuku Triumfalnego․

Pochmurność może też dodawać zdjęciom dramatyzmu i tajemniczości․ Cienie rzucane przez chmury na krajobraz tworzą interesujące kontrasty i dodają głębi zdjęciu․

Oczywiście, nie zawsze pochmurne niebo jest idealne do fotografowania․ Czasem chmury mogą być za ciemne i za gęste, co może sprawić, że zdjęcia będą ciemne i niesatysfakcjonujące․

Ale w większości przypadków pochmurne niebo jest świetnym tłem dla fotografowania i może pomóc w tworzeniu pięknych i niezwykłych zdjęć․

Pochmurno, a turystyka

Pochmurność może mieć znaczący wpływ na plany turystyczne․ Wiele osób kojarzy pochmurne niebo z deszczem i wiatrem, co może skutecznie zniechęcać do wycieczek․ Ale z doświadczenia wiem, że pochmurne niebo nie musi być synonimem złej pogody․

Pamiętam, jak podczas wycieczki do Irlandii, przez cały tydzień było pochmurno․ Niebo było zasnute ciemnymi chmurami, a deszcz padał niemal bez ustanku․ Ale to nie zniechęciło mnie do zwiedzania․ Wręcz przeciwnie, pochmurne niebo dodawało całemu krajobrazowi tajemniczości i uroku․

W pochmurne dni można odkrywać uroki muzeów, galerii sztuki czy teatrów․ Można też zwiedzać zamki, katedry czy inne budynki historyczne․

Pochmurność może też być świetną okazją do zwiedzania miejsc naturalnych, takich jak lasy, góry czy jeziora․ W pochmurne dni światło jest rozproszone, co daje efekt miękkiego i rozproszonego oświetlenia․ Dzięki temu, krajobrazy wyglądają naturalnie i uroczo․

Ważne jest, żeby pamiętać o odpowiednim ubraniu i sprzęcie w pochmurne dni․ Ale z doświadczenia wiem, że pochmurne niebo nie musi być przeszkodą w turystyce․ Wręcz przeciwnie, może być świetną okazją do odkrywania uroku innych aspektów podróży․

Pochmurno, a lotnictwo

Pochmurność to temat, który zawsze mnie fascynował, szczególnie w kontekście lotnictwa․ Jako osoba, która uwielbia podróżować samolotem, zawsze zastanawiałam się, jak pochmurne niebo wpływa na loty․ Okazało się, że to nie tylko kwestia widoczności, ale też bezpieczeństwa․

Pamiętam, jak podczas jednego z lotów do Londynu, pilot ogłosił, że ze względu na pochmurne niebo, będziemy musieli lądować na innym lotnisku․ Wtedy zrozumiałam, że pochmurne niebo może być wyzwaniem dla pilotów i wpływać na trasy lotów․

Pochmurność może utrudniać lądowanie i startowanie samolotów․ Gęste chmury mogą ograniczać widoczność i utrudniać orientację w przestrzeni․ W takich sytuacjach piloci muszą posiadać specjalne kwalifikacje i doświadczenie, żeby bezpiecznie sterować samolotem․

Pochmurność może też wpływać na trasy lotów․ Piloci mogą musieć zmienić trasę lotu, żeby uniknąć gęstych chmur lub burz․

Z doświadczenia wiem, że piloci są bardzo dobrze przygotowani do radzenia sobie z pochmurną pogodą․ Ale zawsze warto pamiętać, że pochmurne niebo może wpływać na loty i wymagać od pilotów dodatkowych wysiłków i umiejętności․

Pochmurno, a rolnictwo

Pochmurność jest ważnym czynnikiem wpływającym na rolnictwo․ Jako osoba z rodziny rolniczej, zawsze interesowałam się wpływem pogody na uprawy․ Okazało się, że pochmurne niebo może mieć zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki dla rolników․

Pamiętam, jak podczas jednego z susznych lat, kiedy niebo było stale bezchmurne, uprawy cierpiały z braku wody․ Wtedy zrozumiałam, że pochmurne niebo może być błogosławieństwem dla rolników, zwłaszcza w okresie suszy․

Pochmurność może wpływać na wilgotność gleby․ Chmury są źródłem opadów, które nawilżają glebę i pomagają w rozwoju roślin․ W pochmurne dni temperatura jest niższa, co spowalnia parowanie wody z gleby, a tym samem pomaga utrzymać wilgotność․

Jednak pochmurne niebo może też mieć negatywne skutki dla rolników․ Długie okresy pochmurnej pogody mogą utrudniać wzrost roślin i wpływać na ich jakość․ Brak słońca może spowodować niedobór witamin i mineralów w roślinach․

Z doświadczenia wiem, że rolnicy muszą być bardzo ostrożni w obserwowaniu pogody i dostosowywać swoje działania do panujących warunków․ Pochmurność to ważny czynnik wpływający na rolnictwo, ale nie musi być przeszkodą w uzyskiwaniu dobrego plonu․

Pochmurno, a sztuka

Pochmurność zawsze mnie fascynowała jako element sztuki; Jako osoba zainteresowana malarstwem i literaturą, zauważyłam, że artyści często wykorzystują pochmurne niebo jako źródło inspiracji․

Pamiętam, jak podczas wycieczki do Amsterdamu, zwiedzałam muzeum Vincenta van Gogha․ Byłam zaskoczona, jak często pochmurne niebo występowało na jego obrazach․ Van Gogh wykorzystywał pochmurne niebo, żeby tworzyć dramatyczne i emocjonalne kompozycje․

W literaturze też często spotykamy się z pochmurnym niebem jako symbolem smutku, melancholii czy tajemniczości․ Na przykład, w powieściach Dickensa pochmurne niebo często tworzy mroczną atmosferę i podkreśla tragiczne sytuacje bohaterów․

Pochmurność może też być źródłem inspiracji dla muzyków․ Niektórzy komponują utwory inspirowane melancholijnym klimatem pochmurnego dnia․

Z doświadczenia wiem, że pochmurne niebo może być bardzo inspirujące dla artystów․ Może tworzyć dramatyczne i emocjonalne kompozycje, a także dodawać głębi i tajemniczości dziełom sztuki․

Podsumowanie

Moja podróż w świat pochmurnego nieba była fascynująca․ Dowiedziałam się wiele o tym, jak meteorolodzy definiują to zjawisko i jak wpływa ono na nasze życie․

Odkryłam, że “pochmurne niebo” to nie tylko estetyczny element krajobrazu, ale też ważny czynnik wpływający na pogodę, samopoczucie, turystykę, lotnictwo, rolnictwo i sztukę․

Pochmurność może być źródłem opadów, wpływać na temperaturę i wilgotność, a także mieć wpływ na nasz nastrój․

W kontekście turystyki, pochmurne niebo może być okazją do odkrywania uroku muzeów, galerii sztuki czy budynków historycznych․

W lotnictwie pochmurne niebo może utrudniać lądowanie i startowanie samolotów oraz wpływać na trasy lotów․

W rolnictwie pochmurne niebo może być źródłem opadów i wilgotności, ale też utrudniać wzrost roślin․

W sztuce pochmurne niebo jest często źródłem inspiracji dla artystów i dodaje dziełom sztuki dramatyzmu i tajemniczości․

Z doświadczenia wiem, że pochmurne niebo to nie tylko szarość i nuda, ale też źródło inspiracji, tajemniczości i uroku․

Moje przemyślenia

Moja podróż w świat pochmurnego nieba była nie tylko ciekawa, ale też bardzo osobista․ Z każdym nowym faktem, który odkrywałam, z każdym nowym doświadczeniem, które przechodziłam, z każdym nowym miejscem, które zwiedzałam, moje postrzeganie pochmurnego nieba się zmieniało․

Z początku kojarzyło mi się ono z nudą i szarością․ Ale z czasem zaczęłam dostrzegać jego piękno, tajemniczość i inspirację․

Zrozumiałam, że pochmurne niebo to nie tylko zjawisko meteorologiczne, ale też element naszego życia, który wpływa na nasze samopoczucie, nasze plany i nasze doświadczenia․

Pochmurność może być źródłem smutku, ale też inspiracji․ Możemy się w niej zagubić, ale też odnaleźć․

W moim życiu pochmurne niebo jest jak pusty obraz, na którym każdy z nas może narysować swoją własną historię․

I choć nie zawsze jest ono przyjazne, to zawsze jest ciekawe i warto je obserwować․

5 thoughts on “Co meteorolodzy rozumieją przez pochmurne niebo?”
  1. Artykuł o pochmurnym niebie jest bardzo ciekawym i osobistym spojrzeniem na to zjawisko. Autorka w sposób przejrzysty i angażujący opisuje swoje doświadczenia z pochmurnym niebem, pokazując jego różne oblicza. Szczególnie ujęła mnie część o tym, jak pochmurne niebo potrafi stworzyć niesamowity klimat tajemniczości w górach. Jednakże, brakuje mi w tekście bardziej szczegółowego omówienia wpływu pochmurnego nieba na pogodę. Byłoby ciekawie poznać, jak pochmurne niebo wpływa na temperaturę, opady i inne zjawiska atmosferyczne. Mimo to, polecam ten artykuł każdemu, kto chce zgłębić temat pochmurnego nieba.

  2. Artykuł o pochmurnym niebie jest bardzo interesujący i napisany w sposób przystępny. Autorka w sposób barwny i obrazowy opisuje swoje osobiste doświadczenia z tym zjawiskiem, co czyni tekst bardziej angażującym. Szczególnie podobała mi się część o doświadczeniach nad morzem, gdzie pochmurne niebo tworzyło melancholijny, ale uspokajający klimat. Jednakże, brakuje mi w tekście bardziej szczegółowego omówienia definicji pochmurnego nieba. Byłoby ciekawie poznać różne sposoby jego klasyfikacji i definicji stosowanych przez meteorologów. Mimo to, polecam ten artykuł każdemu, kto chce zgłębić temat pochmurnego nieba.

  3. Artykuł o pochmurnym niebie jest bardzo ładnie napisany i pełen emocji. Autorka w sposób osobisty i przejrzysty opisuje swoje doświadczenia z tym zjawiskiem, pokazując, jak ono wpływa na nasze samopoczucie. Szczególnie podobała mi się część o tym, jak pochmurne niebo może być uspokajające i melancholijne. Jednakże, brakuje mi w tekście bardziej szczegółowego omówienia wpływu pochmurnego nieba na sztukę i kulturę. Byłoby ciekawie poznać, jak pochmurne niebo inspirowało artystów, pisarzy i muzyków. Mimo to, polecam ten artykuł każdemu, kto chce poznać różne oblicza pochmurnego nieba.

  4. Artykuł bardzo mi się podobał! Autorka w sposób niezwykle osobisty i angażujący opisuje swoje doświadczenia z pochmurnym niebem. Widać, że temat jest jej bliski i że włożyła dużo serca w jego przedstawienie. Szczególnie ujęła mnie część o doświadczeniach w górach, gdzie pochmurne niebo dodawało dramatyzmu i tajemniczości. Cieszę się, że autorka poruszyła także kwestię definicji pochmurnego nieba, bo to rzeczywiście często budzi wątpliwości. Polecam ten artykuł każdemu, kto chce poznać różne oblicza pochmurnego nieba i dowiedzieć się, jak ono wpływa na nasze emocje.

  5. Uwielbiam artykuły, które łączą osobiste doświadczenia z naukowymi faktami. Autorka tego tekstu świetnie to zrobiła, pokazując, jak pochmurne niebo wpływa na nasze emocje i jak różnie możemy je postrzegać. Szczególnie podobała mi się część o tym, jak pochmurne niebo może być niebezpieczne, bo często zapominamy o tym aspekcie. Jednakże, brakuje mi w tekście bardziej szczegółowego omówienia naukowych aspektów pochmurnego nieba. Byłoby ciekawie poznać różne rodzaje chmur, ich wpływ na pogodę i procesy zachodzące w atmosferze. Mimo to, polecam ten artykuł każdemu, kto chce dowiedzieć się więcej o pochmurnym niebie.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *